Şef Şenzat Toköz: Gastronomi Turizmi

Çiğdem Aydoğdu’nun hazırlayıp sunduğu Turizm Gündemi’nin bu bölümünde Şef Şenzat Toköz ile gastronomi ve turizm konularını konuştuk.

Gastronomi, içinde barındırdığı tüm sanatsal ve bilimsel unsurlarla yiyecek- içeceklerin tarihsel gelişme sürecinden başlayarak tüm özelliklerinin ayrıntılı bir biçimde anlaşılması, uygulanması ve geliştirerek günümüz şartlarına uyarlanması çalışmalarını kapsayan bir bilim dalı olarak tanımlanıyor.
Dünyanın en zengin mutfaklarından birine sahip olan Türkiye’de gastronomi turizmi son yıllarda oldukça revaçta. Gastronominin popülerleşmesinin yerli ve yabancı televizyonlardaki yemek programlarının da yadsınamaz bir etkisi mevcut. Ayrıca ekonomik anlamda turizmin en iyi gelir getiren beş kolundan biri. Gastronomi için gelen turist zaman olarak daha kısa kalırken ekonomik olarak daha fazla para harcıyor. Gastronomi turistlerinin bir diğer özelliği ise yerel ve yöresel olan yemeği tercih ediyor olmaları.

Bir alternatif turizm kolu olan gastronomi Akdeniz mutfağı ne kadar popüler olsa da bu işte organizasyon anlamında en başarılı ülke Amerika. TÜRSAB’ın geçmiş yıllarda yayınladığı raporda yer alan bilgilere göre gastronomi ile ilgili faaliyette bulunan restoran, aşçılık okulu, seyahat acentesi, otel gibi tüm sektör paydaşlarını değerlendiren sıralamada ABD’de 17 bin 879 topluluk ile birinci sırada bulunuyor. Dünyada gastronomi turizmi değerlendirmesinde en aktif 50 ülkenin toplamında ise bu rakam 33 bin 522 olarak hesaplanıyor. Kısaca mesleki örgütlenme ve toplulukların yüzde 53’ü ABD’de bulunuyor. Türkiye’de yemek turizmiyle ilgili faaliyette bulunan kurum, şirket, toplulukların sayısı sise 94. Bu rakamla dünya sıralamasında 23’üncü olabilen Türkiye; Fransa, İspanya, Yunanistan gibi pek çok Akdeniz ülkesinin gerisinde yer alarak gastronomi turizminden yeterince faydalanamıyor.

Ülkemizde Türk Patent Enstitüsü’nden coğrafi işaret belgesi almış gıda sayısı 130 civarında, yaklaşık 200 civarında yemeğimiz de tescil için bekliyor. Tescilli yiyecek içecek en çok Erzurum ilimizden, ardından sırasıyla Kayseri, Manisa, Mersin, Mardin, Afyon, Bursa ve İzmir geliyor.

Yaklaşık 300 çeşit yiyecek içecek ve tatlı ürünüyle UNESCO tarafından dünyadaki dokuz Gastronomi Şehri’nden biri olarak ilan edilen Gaziantep ise milli gururumuz.